De Metaverse als virtuele winkelomgeving: hype of homerun?

Wat is de Metaverse?
Met het volwassen worden van virtual reality is de wens (van grote internetpartijen zoals Google en Facebook) ontstaan om een virtuele wereld te creëren die doorgaat waar het ons tot nu toe bekende internet stopt. Een wereld waarin we een tweede leven kunnen hebben, door er vrij en interactief in te kunnen bewegen. Een virtueel speelveld dat alles digitaal faciliteert waar we 'bovengronds' ook gebruik van maken. De bedoeling is dat onze fysieke wereld zal samensmelten met de Metaverse. In de virtuele wereld bouwen we onze eigen identiteit (opnieuw) op en kunnen we ons presenteren zoals wij onszelf graag willen laten zien. We kunnen er op bezoek gaan bij vrienden, samen virtuele evenementen bijwonen, virtueel shoppen, recreëren, de dokter bezoeken, een huis kopen, dat inrichten met virtuele meubels en we kunnen er zelfs virtuele seks hebben, als we dat willen. Doordat alles er 'maakbaar' is zijn er geen grenzen gesteld aan de fantasie. Dat gaat volledig nieuwe ervaringen opleveren. Betalingen worden er met 'token money' verricht, waaraan crypto valuta gekoppeld zit. Ergo: ik kan een vaste baan hebben in Metaverse, elke dag virtueel naar mijn werk gaan, uitbetaald worden in crypto en deze 'bovengronds' omwisselen in euro's. Je moet toch eten tenslotte.

Commerciële belangen in virtualiteit
De stappen die wij als mensen eerst moesten nemen om 'klaargestoomd' te worden voor een rijk leven in de Metaverse hebben we al lang achter ons. We hebben The Sims gespeeld, we zijn eraan gewend om onze spullen en boodschappen online te bestellen en sites als Second Life (niet te verwarren met de website die vreemdgaan promoot, red.) hebben laten zien dat virtueel geld verdienen voor iedereen is weggelegd. Met de grote internetgiganten als motor achter de Metaverse is het niet meer dan logisch dat de commercie als eerste voet aan de grond probeert te krijgen in het nieuwe digitale domein. Carrefour doet het nu, maar weet nog niet waar het heen gaat. Van Walmart is bekend dat zij diverse merken hebben gedeponeerd, die erop duiden dat ze een move richting de Metaverse gaan maken, door daar virtuele goederen te gaan verkopen. Ook Nike heeft meerdere handelsmerken ingediend en ging een partnerschap met Roblox aan om 'Nikeland' te ontwikkelen. Inmiddels is Nike in het bezit van digitaal sneakerbedrijf RTFKT. Carrefour krijgt als virtuele buurman in The Sandbox het bekende merk Adidas, dat met Coinbase een samenwerking aanging om ook een virtueel perceel te kopen (Carrefour deed dat met behulp van crypto-bank Coinhouse).

Het gonst dus. Commerciële bedrijven zetten nu dus in op de Metaverse, zonder dat er nog duidelijk is 'waar het heengaat'. Dat is op zich bijzonder, er wordt geïnvesteerd in het onbekende, maar met het vertrouwen dat er grotedingen gaan gebeuren. Dat is dan ook precies wat de Metaverse groot gaat maken. De evolutie begint namelijk bij pionieren. Dat virtuele concert bijwonen kan alleen als de muziekindustrie de Metaverse betreedt. Welnu, ook Warner Music Group is inmiddels een samenwerking met The Sandbox aangegaan. En Samsung ziet in de Metaverse een ideale mogelijkheid om gebruikers nieuwe 'experiences' aan te bieden, ervaringen die 'bovengronds' niet mogelijk zijn. Daartoe is de Koreaanse techgigant een partnerschap aangegaan met Decentraland.

En 'Brick and Mortar' winkels dan?
Veel ondernemers spreken de angst uit dat e-commerce in Metaverse de strop gaat worden voor 'Brick and Mortar' winkels, met andere woorden de fysieke winkels. Er wordt veel geïnvesteerd om shoppers de beste customer journey te bieden die mogelijk is, met schitterende winkelinrichtingen, bijgestaan door audio-visuele technologie en zelfs geurbeleving. Verkoop je nog een nieuwe jeans aan iemand die de hele dag in de Metaverse werkt en in een joggingbroek en slobbertrui met een VR-bril op niet meer van de bank afkomt? Natuurlijk wel. Wanneer Metaverse volwassen wordt zullen mensen keuzes moeten maken in de verdeling van hun tijd. Hoe lang vertoef ik online en hoe lang breng ik tijd door in de echte wereld? Er zal gegeten moeten worden, er blijft behoefte bestaan aan live contact. Die likdoorn in je voet kun je er in de Metaverse niet uit laten halen, daarvoor moet je toch echt naar de dokter. Met je echte jeans aan en je echte sneakers. Wat een interessant gegeven is, is dat succesvolle echte winkels al een enorme focus hebben op hun omni-channel marketing. De klantbeleving in de webshop is identiek aan die in de winkel, de online activiteiten van de winkel smelten steeds meer samen met de activiteiten in de fysieke winkel. En daar zie ik de aanhaking met Metaverse dan ook: ik denk dat het een toevoeging zal worden aan omni-channel marketing. Je hebt straks de keuze of je snel even iets via de traditionele webshop bestelt (en het laat bezorgen of fysiek ophaalt in een winkel) of je loopt in Metaverse de 'webshop' binnen, die zich virtueel ontvouwt als echte winkel. Commercie in de Metaverse zal twee doelen dienen: enerzijds koop je virtuele spullen waarmee je aan de slag gaat in de virtuele wereld, maar je kunt er ook virtueel spullen kopen die op je wachten in de 'bovengrondse wereld'. En daarmee is weer het punt gemaakt dat scheidslijnen zullen vervagen tussen de echte en de virtuele wereld.

Metaverse en NFT's
Non Fungible Tokens, ofwel NFT's, zijn razend populair geworden in korte tijd. Met de blockchain als facilitator is een NFT een token dat gebruikt kan worden als eigendomsbewijs van digitale items. Denk aan kunstwerken, muziek of game add ons. Maar ook je luxe appartement in Metaverse en het hele digitale meubelwerk wat daar aanwezig is, bestaat in NFT-vorm. Daar zit weer crypto-valuta aan gekoppeld. Zo zou ik mijn appartement kunnen verkopen, als blijkt dat de plek waar dit huis in Metaverse staat immens populair geworden is. De waarde van de NFT schiet omhoog en ik kan lekker cashen. De virtuele Adidas sneakers die mijn avatar aan zijn voeten heeft, is ook een NFT. Ik zou ze op een virtuele markt in Metaverse te koop kunnen zetten. Dat kan zelfs zo ver gaan, dat de virtuele maat van deze sneakers vastgelegd is in de NFT, waardoor ik ze alleen verkoop aan een avatar met dezelfde virtuele schoenmaat.

De Metaverse gaat als je het mij vraagt in veel opzichten lijken op de wereld waar we nu in leven, maar dan met ongelimiteerde mogelijkheden. Alles is er maakbaar.

De schaduwkant van Metaverse
Aangezien de Metaverse iedereen de mogelijkheid biedt om zich te presenteren op de manier waarop dat gewenst is, bestaat er een kans dat mensen vluchten naar de virtuele wereld. Wie sociaal gezien moeite heeft met het leggen van echte contacten, kan in de Metaverse koning zijn van zijn eigen virtuele koninkrijk. Dat brengt het risico van verslaving met zich mee. De psychische wetenschap moet daar nog een ei over leggen en kijkt vanaf de zijlijn toe hoe alles zich zal ontwikkelen. Mensen hebben mensen nodig en fysiek contact is van levensbelang. Een mooi voorbeeld hoe belangrijk dat is werd ons aangeleverd door de coronacrisis, toen de lockdowns van kracht werden. Mensen beseften hoe zeer zij het echte contact misten. Termen als 'huidhonger' deden hun intrede. Dat soort contact biedt de Metaverse niet. Als het echter aan Zückerberg en companen ligt, lossen we dat ook op door technologie. Er zijn nu al handschoenen, vesten en broeken te koop waarmee huidzenuwen geprikkeld kunnen worden. Er zijn geurmodules te koop die elke geur kunnen produceren op basis van de juiste mix aan aroma's. Het enige dat er nodig is, is een juiste receptuur die verzonden wordt. Dat levert de vraag op of dit soort tech ooit mainstream zal gaan. Zie je jezelf zitten met een soort surfpak aan met zenuw activatoren, handschoenen aan, een VR-bril op, wachtend op een virtuele knuffel van iemand die je in een blockchain bar hebt ontmoet? Mijn gedachte hierover: het feit dat het kan betekent niet dat het gemeengoed zal worden. Als noviteit is het leuk, maar er zit te veel 'gedoe' omheen. Het zijn technologische middelen die per gelegenheid gebruikt worden.

Dat brengt me bij de eindconclusie: naar mijn mening is de Metaverse nu een hype en zullen we moeten afwachten in hoeverre de samensmelting die de grote internetpartijen voor ogen hebben ook daadwerkelijk zo gaat plaatsvinden als bedacht. Naar verwachting zal tijdens de groei van Metaverse blijken dat er toch limitaties zijn, dat er gezondheidsklachten kunnen optreden door excessief gebruik en zitten we straks alsnog op een terras in de zon met een kopje koffie en een plakje cake. Kletsen over die buurvrouw die op is genomen omdat ze totaal verwaarloosd met haar VR-bril op is aangetroffen in haar stinkende appartement. Zoals voor alles geldt: er is een gulden middenweg en die moet nog gevonden worden voor de Metaverse.